INWESTYCJE GLOBALNE

Wiesbaden (Niemcy)

W mieście uzdrowiskowym Wiesbaden powstaje nowoczesna instalacja termicznego przekształcania odpadów, która zapewni mieszkańcom i regionowi możliwości utylizacji odpadów komunalnych oraz tworzenie RDF (paliwa z odpadów). Liderem konsorcjum realizującego projekt została firma Doosan Lentjes, wybrana przez właściciela i operatora zakładu – MHKW Wiesbaden GmbH.

Nowa elektrociepłownia odpadowa składać się będzie z jednej kompletnej linii technologicznej, obejmującej:

  • ruszt wodny do spalania odpadów,
  • kocioł odzysknicowy,
  • oraz suchą instalację oczyszczania spalin.

Po oddaniu do eksploatacji zakład będzie przetwarzać 240 000 ton odpadów rocznie, odzyskując zawartą w nich energię do produkcji energii elektrycznej i ciepła dla lokalnej sieci ciepłowniczej. Projekt ten nie tylko zwiększy niezależność energetyczną Wiesbaden, ale także przyczyni się do redukcji składowania odpadów i emisji CO₂.

W instalacji zastosowano wielostopniowy system oczyszczania spalin, który obejmuje:

  • proces chłodzenia spalin,
  • filtry tkaninowe,
  • oraz układ redukcji katalitycznej SCR.

Dzięki temu zakład spełnia najbardziej rygorystyczne normy środowiskowe określone w dokumentach referencyjnych BAT/BREF. Po oczyszczeniu spaliny trafiają do systemu odzysku ciepła (ekonomizer), a następnie są bezpiecznie odprowadzane przez komin.

Dodatkowym atutem projektu jest jego elastyczność paliwowa – instalacja została zaprojektowana tak, aby niezawodnie przetwarzać odpady o zróżnicowanym składzie i kaloryczności przez cały cykl życia zakładu. Dzięki tej inwestycji Wiesbaden uzyska nowoczesne i przyjazne środowisku narzędzie do zarządzania odpadami, wpisujące się w cele zrównoważonego rozwoju i ochrony klimatu.

INWESTYCJE GLOBALNE

Wiedeń (Austria)

Zlokalizowany zaledwie 3 km od wiedeńskiego ratusza zakład energetyczny Spittelau jest przykładem udanej integracji nowoczesnej infrastruktury z przestrzenią miejską. Obiekt działa nieprzerwanie od 1976 roku, a dzięki kolejnym modernizacjom osiąga dziś imponującą wydajność – rocznie przetwarza 275 tys. ton odpadów komunalnych. Wygenerowane w procesie spalania ciepło trafia do około 60 tys. gospodarstw domowych oraz kilkuset zakładów przemysłowych w regionie wiedeńskim.

Moc znamionowa zakładu wynosi 476 MW, z czego 76 MW pochodzi bezpośrednio ze spalania odpadów. Wiedeń, którego mieszkańcy generują średnio 630 kg odpadów rocznie, może pochwalić się jednym z najbardziej efektywnych systemów gospodarowania odpadami w Europie. Zaledwie 3 proc. trafia na składowiska, 23 proc. poddawane jest recyklingowi, 11 proc. kompostowaniu, a aż 63 proc. utylizowane jest w zakładach energetycznych.

Dzięki temu niemal jedna czwarta całkowitego zapotrzebowania na ciepło w stolicy Austrii pokrywana jest z termicznego przekształcania odpadów – w dużej mierze właśnie z instalacji Spittelau, która stała się nie tylko elementem systemu energetycznego miasta, ale również jego architektoniczną i ekologiczną wizytówką.

INWESTYCJE GLOBALNE

Malmö (Szwecja)

Zakład termicznego przekształcania odpadów Sysav South Scania Waste w Malmö to przykład nowoczesnego podejścia do gospodarki odpadami i zrównoważonego wytwarzania energii. Działający od 1973 roku obiekt był wielokrotnie rozbudowywany, osiągając obecnie zdolność przetwarzania aż 630 tys. ton odpadów rocznie – ilości odpowiadającej spaleniu około 250 tys. ton węgla kamiennego.

Dzięki temu Malmö może rocznie produkować około 1,4 mln MWh ciepła, które trafia do blisko 70 tys. gospodarstw domowych, oraz dodatkowo generować 250 tys. MWh energii elektrycznej. To sprawia, że zakład Sysav stanowi kluczowy element miejskiego systemu energetycznego.

Co istotne, aż 60 proc. ciepła systemowego dostarczanego mieszkańcom Malmö pochodzi właśnie ze spalania odpadów komunalnych. Model ten pozwala nie tylko na efektywne zagospodarowanie odpadów, ale także na istotne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i uniezależnienie miasta od paliw kopalnych. Malmö pokazuje, jak dzięki odpowiednim inwestycjom zakład przekształcania odpadów może stać się fundamentem miejskiej transformacji energetycznej.

INWESTYCJE GLOBALNE

Kopenhaga (Dania)

Amager Bakke, znany również jako CopenHill, to jeden z najbardziej innowacyjnych zakładów energetycznych w Europie – zarówno pod względem technologicznym, jak i urbanistycznym. Zlokalizowany w Kopenhadze obiekt rozpoczął działalność 30 marca 2017 roku i każdego roku przetwarza około 400 tys. ton odpadów komunalnych.

To jednak nie tylko nowoczesna instalacja termicznego przekształcania odpadów – Amager Bakke łączy funkcję energetyczną z unikalnym podejściem do zagospodarowania przestrzeni miejskiej. Na dachu zakładu stworzono ogólnodostępny punkt widokowy, trasę spacerową oraz całoroczny stok narciarski, z którego mogą korzystać mieszkańcy i turyści.

Ten przykład kopenhaskiej integracji infrastruktury przemysłowej z przestrzenią publiczną pokazuje, jak w duchu zrównoważonego rozwoju można łączyć cele środowiskowe, społeczne i estetyczne. Amager Bakke dostarcza energię cieplną i elektryczną dla tysięcy gospodarstw domowych, a jednocześnie stanowi atrakcję turystyczną i symbol miejskiej transformacji energetycznej.

INWESTYCJE GLOBALNE

Monachium (Niemcy)

Monachium to przykład miasta, które z powodzeniem łączy skuteczne zarządzanie odpadami z wysoką efektywnością energetyczną. Kluczową rolę w tym systemie odgrywa zakład termicznego przekształcania odpadów Müllheizkraftwerk – München Nord, który każdego dnia przetwarza do 2 029 ton odpadów komunalnych, co w skali roku daje imponujące 700 tys. ton.

Stolica Bawarii może pochwalić się niskim – jak na europejskie standardy – wskaźnikiem ilości odpadów przypadających na jednego mieszkańca, wynoszącym około 460 kg rocznie. Z tej masy 44 proc. trafia do recyklingu, 6 proc. podlega kompostowaniu, a aż 49 proc. utylizowane jest w zakładach termicznych. Tylko 1 proc. odpadów deponowany jest na składowiskach, co świadczy o bardzo wysokim poziomie wykorzystania dostępnych technologii przetwarzania.

München Nord wyróżnia się nie tylko skalą działania, ale również efektywnością energetyczną – z każdej tony odpadów uzyskuje średnio 0,41 MWh energii elektrycznej oraz 2,57 MWh ciepła. Dzięki temu zakład ten stanowi jeden z filarów miejskiego systemu energetycznego, ograniczając emisje, zmniejszając zależność od paliw kopalnych i przyczyniając się do realizacji celów klimatycznych Monachium.

INWESTYCJE GLOBALNE

Majorka (Hiszpania)

Majorka, popularna hiszpańska wyspa na Morzu Śródziemnym, to nie tylko miejsce wypoczynku, ale również przykład efektywnego zarządzania odpadami w warunkach izolacji geograficznej. Ze względu na odseparowanie od kontynentu, transport odpadów poza wyspę byłby kosztowny i nieefektywny – dlatego lokalne władze postawiły na budowę nowoczesnego zakładu termicznego przekształcania odpadów.

Elektrociepłownia Son Reus, zlokalizowana w Palma de Mallorca, znacząco ogranicza masę odpadów trafiających na składowiska – aż o 92 proc. Dzięki temu Majorka nie tylko skutecznie zagospodarowuje własne odpady, ale również generuje energię elektryczną, która zaspokaja około 4,7 proc. potrzeb energetycznych wyspy i sąsiedniej Minorki.

Rocznie w zakładzie utylizowanych jest blisko 200 tys. ton odpadów komunalnych, 6 tys. ton osadów ściekowych, 3 tys. ton odpadów sanitarnych oraz około 150 tys. ton paliwa alternatywnego RDF. Elektrociepłownia składa się z czterech bloków – dwa starsze o wydajności 18,75 ton na godzinę i dwa nowsze, przystosowane do przetwarzania 27 ton odpadów na godzinę.

Son Reus to przykład, jak turystyczny raj może łączyć troskę o środowisko z nowoczesnymi rozwiązaniami w gospodarce odpadami – zapewniając mieszkańcom i turystom czyste otoczenie i stabilne źródła energii.

INWESTYCJE GLOBALNE

Roskilde (Dania)

Roskilde to miasto, w którym spalarnia odpadów stała się nie tylko elementem infrastruktury energetycznej, ale również atrakcją turystyczną i ikoną architektoniczną. Zakład w Roskilde zaskakuje swoją formą – geometryczna bryła inspirowana gotycką architekturą katedry nawiązuje do symboliki energii i dominującej roli obiektu w krajobrazie miejskim. Obiekt wyróżnia wieża o wysokości 100 metrów, która wyróżnia się na tle panoramy miasta.

Spalarnia urzeka szczególnie nocą – jej elewacja, pokryta perforowanymi blachami z okrągłymi otworami, staje się sceną świetlnego spektaklu. Dzięki specjalnemu oświetleniu, z każdego otworu emanuje światło, tworząc wrażenie gigantycznej latarni. Ten wizualny efekt nie tylko przyciąga wzrok, ale symbolizuje również energię wytwarzaną w zakładzie.

Rocznie obiekt zaopatruje w energię cieplną i elektryczną około 60 tys. gospodarstw domowych. Przykład Roskilde pokazuje, że infrastruktura przemysłowa może być nie tylko funkcjonalna, ale również estetyczna i inspirująca – łącząc ekologię, technologię i sztukę w jednym spójnym przekazie.

INWESTYCJE GLOBALNE

Osaka (Japonia)

Spalarnia odpadów w Osace to jeden z najbardziej niezwykłych przykładów połączenia sztuki, technologii i ekologii. Jej bajkowy wygląd, pełen kolorów, nieregularnych kształtów i fantazyjnych wież, sprawia, że obiekt bywa mylony przez turystów z pobliskim parkiem rozrywki Universal Studios. Nie bez powodu – projekt tej spalarni wyszedł spod ręki Friedensreicha Hundertwassera, tego samego austriackiego artysty, który zaprojektował znaną spalarnię Spittelau w Wiedniu.

Zamiast surowej, przemysłowej bryły, budynek przypomina raczej pałac z baśni – z mozaikową fasadą, złotymi kopułami i asymetrycznymi wieżami. Turyści chętnie robią sobie przed nim zdjęcia, często nie zdając sobie sprawy, że stoją przed jedną z najnowocześniejszych spalarni odpadów w Japonii.

Obiekt ten przetwarza aż 900 ton odpadów dziennie, pełniąc kluczową rolę w gospodarce odpadami Osaki. To przykład, że także zakłady przemysłowe mogą być integralną, atrakcyjną częścią tkanki miejskiej – edukując, zaskakując i inspirując zarówno mieszkańców, jak i odwiedzających miasto turystów.

INWESTYCJE KRAJOWE

Kraków

Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie, znany jako Ekospalarnia, to nowoczesna instalacja, która od 2016 roku odgrywa kluczową rolę w gospodarce odpadami miasta. Zlokalizowany w dzielnicy Nowa Huta przy ulicy Giedroycia, zakład przetwarza rocznie do 220 tys. ton resztkowych odpadów komunalnych, z których wcześniej oddzielono surowce wtórne.

W wyniku procesu spalania wytwarzana jest energia elektryczna i cieplna w kogeneracji. Rocznie produkowane jest około 65 tys. MWh energii elektrycznej, co odpowiada rocznemu zużyciu energii przez krakowskie tramwaje, oraz około 280 tys. MWh energii cieplnej, zaspokajając około 10% zapotrzebowania Krakowa na ciepło systemowe.

Zakład posiada dwie niezależne linie technologiczne, każda o wydajności nominalnej 15,5 t/h, co umożliwia ciągłe przetwarzanie odpadów. W 2017 roku Ekospalarnia jako pierwsza w Polsce otrzymała tzw. Zielone Certyfikaty, potwierdzające produkcję energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Dzięki zastosowaniu najlepszych dostępnych technik (BAT), Ekospalarnia spełnia najwyższe standardy ochrony środowiska, przyczyniając się do redukcji składowania odpadów i emisji zanieczyszczeń, jednocześnie dostarczając znaczące ilości energii dla miasta.

INWESTYCJE KRAJOWE

Poznań

Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Poznaniu to nowoczesny zakład, który rozpoczął swoją działalność w 2016 roku. Instalacja jest przystosowana do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, które nie są niebezpieczne. Zakład ma zdolność przetwarzania aż 210 tysięcy ton odpadów rocznie, co stanowi istotny element w systemie gospodarowania odpadami w mieście.

Projekt instalacji został zrealizowany na zasadzie Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP), obejmującego okres 25 lat eksploatacji. Zakład termicznego przekształcania odpadów w Poznaniu stanowi ważny element infrastruktury ekologicznej, przyczyniając się do zmniejszenia składowania odpadów i wytwarzania energii z procesu ich spalania.

INWESTYCJE KRAJOWE

Rzeszów

Spalarnia odpadów w Rzeszowie, należąca do spółki PGE Energia Ciepła, działa od 2018 roku i stanowi istotny element miejskiej infrastruktury ekologicznej. Zakład przetwarza około 100 tys. ton odpadów komunalnych rocznie, wytwarzając ekologiczne ciepło i energię elektryczną dla Rzeszowa i okolicznych miejscowości. Dzięki temu znacząco przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów składowanych na wysypiskach oraz wspiera zrównoważony rozwój regionu.

W planach jest rozbudowa obiektu o drugą nitkę, co pozwoli na zwiększenie wydajności zakładu do 180 tys. ton odpadów rocznie. Po zakończeniu rozbudowy, która ma się zakończyć w II kwartale 2025 roku, nowa linia technologiczna zwiększy produkcję ciepła i energii elektrycznej, co pozwoli jeszcze lepiej zaspokoić rosnące potrzeby ciepłownicze miasta.

Aktualnie nominalna moc elektryczna brutto wynosi minimum 7,6 MWe (przy produkcji wyłącznie energii elektrycznej) i minimum 4,6 MWe (przy produkcji energii elektrycznej i ciepła).

INWESTYCJE KRAJOWE

Warszawa

Zakład Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych (ZUSOK) w Warszawie, zlokalizowany w dzielnicy Targówek, to jedno z kluczowych miejsc w systemie gospodarowania odpadami stolicy. Spalarnia powstała w wyniku umowy między rządem polskim a włoskim w 1989 roku, mającej na celu dostarczenie technologii do budowy spalarni. Inwestorem była firma System-Eko działająca w imieniu Miasta Stołecznego Warszawy, a generalnym wykonawcą – firma Budimex. Budowę zakończono w 2000 roku, a początkowa moc zakładu wynosiła 40 tys. ton przetwarzanych odpadów rocznie.

W ramach planowanej rozbudowy, która pochłonie ponad 2 miliardy złotych, zakład przejdzie istotne zmiany. Nowa instalacja o powierzchni niecałych 21 tys. m² (w porównaniu do obecnych 14 tys. m²) zyska dwie nowe linie technologiczne, co pozwoli na zwiększenie przepustowości do około 265 tys. ton odpadów rocznie. Po zakończeniu rozbudowy w 2026 roku, ZUSOK stanie się największą spalarnią odpadów komunalnych w Polsce, zdolną do przetwarzania około 305 tys. ton rocznie. Dzięki rozbudowie, zakład nie tylko zwiększy efektywność przetwarzania odpadów, ale także stanie się kluczowym elementem warszawskiego systemu energetycznego, wspierając produkcję energii elektrycznej i cieplnej.

INWESTYCJE KRAJOWE

Gdańsk

Port Czystej Energii w Gdańsku to nowoczesna spalarnia odpadów komunalnych, która powstała, aby przekształcać odpady nienadające się do recyklingu w czystą, ekologiczną energię i ciepło.

Port Czystej Energii przetwarza odpady z około 40 pomorskich gmin. Każdego roku do instalacji trafi około 160 tys. ton odpadów zmieszanych, które na linii sortowniczej są poddawane segregacji – plastiki, szkło oraz inne materiały nadające się do recyklingu są wyodrębniane, a reszta, o kaloryczności zbliżonej do węgla brunatnego, trafia na ruszt w procesie spalania. W wyniku tego procesu powstaje energia elektryczna i cieplna, które zaspokajają potrzeby tysięcy gospodarstw domowych w regionie.

Roczna produkcja ciepła z instalacji wystarczy do zaspokojenia potrzeb około 70 tys. gospodarstw domowych latem i 19 tys. zimą. Z kolei produkcja energii elektrycznej mogłaby zasilić mieszkańców Gdańska przez 3,5 miesiąca lub tramwaje gdańskie przez 3,5 roku. Co ważne, popiół i żużel powstający podczas spalania są wykorzystywane w budownictwie drogowym, co przyczynia się do zrównoważonego gospodarowania odpadami.

Port Czystej Energii to jedno z najnowocześniejszych tego typu przedsięwzięć w Europie. Jest to nie tylko spalarnia, ale także ważny krok w stronę energetycznej samodzielności Gdańska oraz województwa pomorskiego. Uruchomienie instalacji miało miejsce 24 marca 2025 roku.

INWESTYCJE KRAJOWE

Olsztyn

ITPO w Olsztynie to nowoczesna instalacja, której celem jest przetwarzanie 100 tys. ton odpadów rocznie, w tym odpadów komunalnych, które nie nadają się do recyklingu. Proces termicznego przekształcania tych odpadów pozwala na odzyskanie energii cieplnej oraz elektrycznej. Roczna wydajność instalacji wynosi około 35% zapotrzebowania Olsztyna na ciepło, a dodatkowo generuje ponad 64 tys. MWh energii elektrycznej. Dzięki temu mieszkańcy Olsztyna zyskają dostęp do czystego, lokalnego źródła energii, co przyczynia się do redukcji emisji spalin oraz zwiększa niezależność energetyczną regionu.

Inwestycja została zrealizowana w modelu partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP), co pozwoliło na efektywne połączenie doświadczenia sektora publicznego z kapitałem i wiedzą technologiczną sektora prywatnego. Dzięki tej formule, partner prywatny – Dobra Energia dla Olsztyna – odpowiada za finansowanie, budowę oraz zarządzanie instalacją przez 25 lat, co zapewnia długoterminową stabilność i operacyjną efektywność projektu. Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej (MPEC) oraz władze Olsztyna mogły skupić się na strategicznym zarządzaniu projektem.